Τα ορόσημα στο «Μακεδονικό»

Β΄μέρος: το «Πακέτο Πινέιρο»

Εφημερίδα "Έρευνα"
29 Νοεμβρίου 2007, σελ. 7

Στις 14 Φεβρουαρίου 1992, ένα εκατομμύριο Έλληνες στο συλλαλητήριο της Θεσσαλονίκης βροντοφωνάζουν ότι δεν δέχονται να αναγνωριστεί το νέο κράτος σαν «Δημοκρατία της Μακεδονίας». Αυτό έκανε τους Ευρωπαίους εταίρους μας να αντιληφθούν την αγανάκτηση του ελληνικού λαού.

Ταυτόχρονα ενδυνάμωσε την διαπραγματευτική δυνατότητα της Ελλάδας. Το Συμβούλιο Υπουργών Εξωτερικών της Κοινότητας ανέθεσε στον προεδρεύοντα Πορτογάλο υπ. Εξωτερικών Joao Pineiro την εξεύρεση προτάσεων που θα οδηγούσαν σε μία κοινά αποδεκτή λύση για το όνομα.

Το «πακέτο Πινέϊρο» περιελάμβανε: α) ένα κείμενο συμφωνίας για την επιβεβαίωση των υφισταμένων συνόρων μεταξύ Ελλάδας και Σκοπίων, β) αλλαγή των άρθρων του Συντάγματος των Σκοπίων περί αλυτρωτισμού και επεκτατισμού, γ) ένα σχέδιο επιστολής της σκοπιανής κυβέρνησης με το οποίο δηλώνει ότι «θα αποθαρρύνει κάθε πράξη εχθρικής δραστηριότητας ή προπαγάνδας» και δ) σύνθετη ονομασία.

Προτείνονται ονομασίες όπως: «Μακεδονία του Βαρδάρη» ή «Βόρεια Μακεδονία». Ο κ. Pineiro δήλωσε στην «Ελευθεροτυπία» (5/7/1993) πως είχε προτείνει το «Νέα Μακεδονία» (Nova Macedonia).

Η πλευρά Μητσοτάκη αμέσως εκδηλώθηκε θετικά. Ο Σαμαράς αντέδρασε. Στην πράξη, με τη σύνθετη ονομασία οι Σκοπιανοί κατοχύρωναν αυτό που ήθελαν περισσότερο από καθετί: τον Μακεδονισμό. Γιατί ο πολιτισμός τους, η γλώσσα, οι πολίτες ή το έθνος τους δεν θα ονομάζονταν νέο-μακεδονικά, βόρειο-μακεδονικά ή βαρδαρο-μακεδονικά αλλά ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΑ χωρίς προσδιορισμό.

Τελικά το «πακέτο Πινέιρο» απορρίφθηκε από το Συμβούλιο των Πολιτικών Αρχηγών υπό τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας στις 13 Απριλίου 1992. Το απέρριψαν όλα τα κόμματα πλην του ΚΚΕ.

Από τότε χρονολογείται και η κατευθυντήρια θέση της Αθήνας στο ζήτημα της ονομασίας, ότι δεν πρόκειται να αναγνωρίσει κράτος στην ονομασία του οποίου θα υπάρχει ο όρος «Μακεδονία» ή παράγωγά του.

Το «πακέτο Πινέιρο» με τον όρο της σύνθετης ονομασίας έφερε στην επιφάνεια τη διάσταση απόψεων Μητσοτάκη – Σαμαρά, η οποία τελικά οδήγησε στην αποπομπή του Σαμαρά και στην ανάληψη του υπ. Εξωτερικών από τον ίδιο τον Πρωθυπουργό.

Στο Συμβούλιο Κορυφής της Λισαβόνας, στις 27 Ιουνίου 1992, οι ηγέτες της ΕΟΚ σε μια κίνηση αλληλεγγύης προς την Αθήνα ψήφισαν ομόφωνα ότι θα αναγνωρίσουν τα Σκόπια ως ανεξάρτητο κράτος «μόνον εάν η ονομασία δεν περιέχει τη λέξη Μακεδονία».

Στη φωτο ο Joao Pineiro