61 χρόνια από την ενσωμάτωση των Δωδεκανήσων

Εφημερίδα “Έρευνα”
12 Μαρτίου 2009, σελ. 7

Η 7η Μαρτίου του 1948 αποτελεί ιστορικό ορόσημο για τα Δωδεκάνησα. Είναι η μέρα που γίνονται πλέον αναπόσπαστο κομμάτι της Ελλάδας. Στη μακραίωνη ιστορία τους καμιά δύναμη δεν μπόρεσε να τους αφαιρέσει την ελληνική τους ταυτότητά.

Παρά την ύψιστη συμβολή της Δωδεκανήσου στον αγώνα της εθνικής ανεξαρτησίας το 1821, το Πρωτόκολλο του Λονδίνου (1832) την άφησε, όπως και το μεγαλύτερο μέρος του αιγαιακού χώρου, έξω από τα ελληνικά σύνορα.

Κατά τον ιταλο–τουρκικό πόλεμο του 1912 η Ιταλία κατέλαβε τα νησιά, εκτός του Καστελόριζου. Οι Ιταλοί έκαναν λόγο για αυτονομία και αυτοδιοίκηση, αλλά οι σκοποί τους ήταν άλλοι.

Στις 4 Ιουνίου 1912, οι αντιπρόσωποι των νησιών, οργανώνουν το πανδωδεκανησιακό Συνέδριο της Πάτμου και κηρύσσουν τα νησιά αυτόνομη “Πολιτεία του Αιγαίου”. Οι διαμαρτυρίες για τη μη τήρηση των υπεσχημένων από τους Ιταλούς πήραν πλατιά δημοσιότητα. Το “Δωδεκανησιακό” είχε ήδη γίνει διεθνές ζήτημα.

Η Ιταλία υπογράφει στο Λονδίνο, στις 22 Αυγούστου 1915, μυστική συνθήκη με τις δυνάμεις της Αντάντ, με στόχο την προσάρτηση της Δωδεκανήσου, ως “αντάλλαγμα” της συμμετοχής της στο πλευρό της συμμαχίας.

7 Απριλίου 1919: Οι ιταλικές αρχές επιχειρούν να παρεμποδίσουν τη διενέργεια πανδωδεκανησιακού συλλαλητηρίου για την ένωση των Δωδεκανήσων με την Ελλάδα και στην ειρηνική εκδήλωση των κατοίκων, αντέταξαν ένοπλη βία με αποτέλεσμα να φονευθούν στο χωριό Παραδείσι ο ιερέας Παπαλουκάς και η Ανθούλα Ζερβού. Τα γεγονότα έμειναν στην ιστορία ως “Αιματηρόν Πάσχα”.

16 Ιουλίου 1919: Υπογράφεται στο Παρίσι η συμφωνία Τιττόνι-Βενιζέλου. Η Ιταλία παραχωρεί στην Ελλάδα τα Δωδεκάνησα, εκτός της Ρόδου, που θα παραμείνει για 5 χρόνια ακόμα υπό ιταλική κυριαρχία, μέχρι να αποφασίσουν με δημοψήφισμα οι κάτοικοί της.

28 Ιουλίου/10 Αυγούστου 1920: Υπογράφεται η συνθήκη των Σεβρών, σύμφωνα με την οποία η Τουρκία παραιτείται υπέρ της Ιταλίας κάθε δικαιώματος και τίτλου επί των Δωδεκανήσων, ενώ την ίδια ημέρα, η Ιταλία παραιτείται υπέρ της Ελλάδας όλων των δικαιωμάτων και των τίτλων της επί των κατεχομένων υπ’ αυτής νήσων του Αιγαίου.

Το 1922, η Ιταλία επωφελούμενη από την Μικρασιατική Καταστροφή κηρύσσει έκπτωτες τις ειδικές συμφωνίες με την Ελλάδα για τα Δωδεκάνησα και στις 6 Αυγούστου 1923 τα προσαρτά επισήμως.

1940: Κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκόσμιου πολέμου πολλοί Δωδεκανήσιοι πολεμούν εναντίον των Ιταλών. Δωδεκανήσιος είναι και ο πρώτος νεκρός αξιωματικός του πολέμου, ο υπολοχαγός Αλέξανδρος Διάκος από τη Χάλκη.

Μετά την πτώση του Μουσολίνι στις 25 Ιουλίου 1943 αρχίζει η περίοδος της γερμανοκρατίας.

8 Μαϊου 1945: Οι Γερμανοί υπογράφουν την παράδοση των νησιών στους Βρετανούς και στο Διοικητή του Ιερού Λόχου Τσιγάντε. Την επομένη, αγγλικές δυνάμεις με τμήματα ινδικών ταγμάτων και άνδρες του Ιερού Λόχου αποβιβάζονται στη Ρόδο. Ο λαός της πόλης και των χωριών, κρατώντας ελληνικές σημαίες, τους επιφυλάσσει αποθεωτική υποδοχή.

10 Φεβρουαρίου 1947: Υπογράφεται η συνθήκη των Παρισίων, με την οποία η Ιταλία εκχωρεί στην Ελλάδα με πλήρη κυριαρχία τα νησιά της Δωδεκανήσου και τις παρακείμενες νησίδες.

31 Μαρτίου 1947: Ο Βρετανός διοικητής παραδίδει τη διοίκηση των νησιών στον Αντιναύαρχο Περικλή Ιωαννίδη.

Η επίσημη τελετή της Ενσωμάτωσης έγινε στις 7 Μαρτίου 1948 στη Ρόδο μέσα σε φρενίτιδα ενθουσιασμού.