Ίμια, 15 χρόνια μετά

Κάθε ιστορικός, ο οποίος θα πραγματευτεί το ζήτημα της κρίσης στα Ίμια το 1996, θα διαπιστώσει πως η Ελλάδα τότε ήταν ένα Κράτος αποσυντονισμένο με αποδιοργανωμένες Ένοπλες Δυνάμεις. Το υπουργείο Εξωτερικών να ακολουθεί την τακτική της φυγομαχίας σε όλη της τη μικρότητα, ενώ η πληροφόρηση για το τι συνέβαινε στα Ίμια σε επιχειρησιακό επίπεδο προερχόταν κυρίως από τους Αμερικανούς και τα …τηλεοπτικά κανάλια.

Βέβαια, για να γίνει πλήρως κατανοητή η κρίση στα Ίμια και οι επιπτώσεις της πρέπει να ενταχθεί σε μία ακολουθία ιστορικών γεγονότων που μετέβαλαν -σε βάρος της Ελλάδας- το status quo στο Αιγαίο:

-Στις 31 Μαΐου 1995 η Βουλή των Ελλήνων ψήφισε ομόφωνα τη «Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας», που επιτρέπει την επέκταση των χωρικών μας υδάτων στα 12 μίλια, ΧΩΡΙΣ ΟΜΩΣ ΝΑ ΕΠΕΚΤΕΙΝΕΙ ΤΑ ΧΩΡΙΚΑ ΜΑΣ ΥΔΑΤΑ ΣΤΑ 12 ΜΙΛΙΑ.

-Η πολιτική του κατευνασμού συνεχίσθηκε τον Ιανουάριο του 1996 στα Ίμια. Ο τότε υπουργός εξωτερικών κ. Πάγκαλος αδημονούσε να φυσήξει αεράκι για να απομακρυνθεί η σημαία, ενώ ο κ. Σημίτης έκλεισε την αυλαία ευχαριστώντας την Αμερική.

-Στις 8 Ιουλίου 1997 με το κοινό ανακοινωθέν της Μαδρίτης αναγνωρίσαμε «γκρίζες ζώνες» στο Αιγαίο και υπονομεύσαμε τη δυνατότητα επέκτασης των χωρικών μας υδάτων στα 12 μίλια.

-Στις 10 Δεκεμβρίου 1999 στο κείμενο Συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στο Ελσίνκι η Ελλάς αναγνωρίζει ότι «εκκρεμούν συνοριακές διαφορές» με την Τουρκία. Θέτουμε πλέον υπό αμφισβήτηση ενυπογράφως τα σύνορά μας εμείς οι ίδιοι.

Είναι ενδεικτικό, πως από τότε το Ελληνικό Λιμενικό δεν επιτρέπει στους ψαράδες της Καλύμνου να πλησιάσουν στο ένα μίλι τα Ίμια, ενώ συχνά το τουρκικό Επιτελείο και σύσσωμος ο τουρκικός τύπος ωρύονται για τις «παραβιάσεις» των τουρκικών χωρικών υδάτων γύρω από τα Κardak (Ίμια) από το Ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό. Από την γκριζοποίηση δηλ. περνάμε στην κατοχή.

Την τελευταία τριετία, η όξυνση της τουρκικής προκλητικότητας στον εναέριο χώρο του ανατολικού Αιγαίου με πυκνές παραβιάσεις, εμπλοκή σε σκληρές αερομαχίες, ακόμα και υπερπτήσεις μόλις 100 μέτρα πάνω από τα Αγαθονήσι και το Φαρμακονήσι αποτελεί ένα σαφές μήνυμα της γειτονικής χώρας.

Η Άγκυρα πλέον, αμφισβητεί ευθέως την ελληνική κυριαρχία ακόμα και σε κατοικημένα νησιά, που κατά την αντίληψη του τουρκικού κατεστημένου αποτελούν «γκρίζες ζώνες».

Επιδίωξη της τουρκικής προκλητικότητας είναι η ουδετεροποίηση του μισού Αιγαίου με το επιχείρημα ότι αποτελεί «ημίκλειστη θάλασσα», «ζωτικών συμφερόντων» για την Τουρκία.

Επομένως, ένα θερμό επεισόδιο (κατάρριψη αεροσκάφους ή βύθιση πλοίου) χωρίς ακριβή γνώση των συνθηκών και χωρίς «νικητές και ηττημένους» θα βόλευε την Τουρκία προκειμένου το θέμα και να μην φτάσει στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, αλλά να οδηγήσει την Ελλάδα σε παραχωρήσεις στο Αιγαίο μέσα από διμερείς συμφωνίες.

Όσο η Ελλάς δεν οριοθετεί την ΑΟΖ (αποκλειστική οικονομική ζώνη) με τους υπόλοιπους γείτονες και δεν προσκαλεί ξένες εταιρίες πετρελαίου για έρευνα και άντληση θα διατηρεί την Τουρκία ως de facto συγκυρίαρχο στο Αιγαίο. Η Τουρκία θα εκτεθεί στη διεθνή κοινότητα, όταν αμφισβητήσει επίσημες διμερείς συμφωνίες της Ελλάδας με άλλα κράτη και όχι σε θεωρητική βάση όπως σήμερα.

Είναι καιρός να καταλάβουμε ότι εδώ και 3 δεκαετίες είμαστε θεατές ενός εν εξελίξει σχεδίου αναδιάταξης του γεωστρατηγικού χώρου στο Αιγαίο και τα Βαλκάνια. Η Τουρκία παίρνει σταδιακά (ανά δεκαετία) αυτά που θέλει χωρίς σύρραξη, ακίνδυνα και άκοπα. Κυριαρχεί δε η εντύπωση πως η Ελλάς υστερεί σε άψυχο και σε έμψυχο υλικό, καθώς εδώ έχει διαβρωθεί το εθνικό φρόνημα λαού και στρατού.

Το ερώτημα είναι αμείλικτο: Αν η Τουρκία κλιμακώσει την ένταση και δεν αποφευχθεί το θερμό επεισόδιο, η Ελλάδα διαθέτει πολιτική και στρατιωτική ηγεσία άξιες να το διαχειριστούν χωρίς κόστος για την πατρίδα μας;

Σίγουρα κανείς σώφρων δεν επιθυμεί τη σύρραξη. Το μέλλον είναι στη συνεργασία και την καλή γειτονία, χωρίς όμως συνεχή ενδοτικότητα και κατευνασμό, γιατί μία Τουρκία αποθρασυνόμενη σίγουρα θα κλιμακώνει περισσότερο τις διεκδικήσεις της, οι αξιώσεις της θα γίνονται όλο και πιο παράλογες και θα επιζητήσει κάποια στιγμή τη σύρραξη.