Παύλος Μελάς

107 χρόνια από την θυσία του


Ήταν γιος του Μιχαήλ Μελά, γεννήθηκε στη Μασσαλία το 1870, μορφώθηκε στην Αθήνα και μεγάλωσε σ' ένα περιβάλλον με έντονο τον εθνικό παλμό.

Το 1886 μπήκε στη σχολή Ευελπίδων. Το 1892 πήρε γυναίκα του τη Ναταλία, κόρη του Στέφανου Δραγούμη. Η εθνική περιπέτεια του 1897 τον πλήγωσε βαθιά. Πιστεύοντας όμως ότι η χώρα θα ξαναβρεί το δρόμο της, αντέδρασε μέσα στο κλίμα της απογοήτευσης που τότε κυριαρχούσε. Δημιουργεί στη Μακεδονία έναν μαχητικό εθνικό πυρήνα ενάντια των βουλγάρικων σχεδίων και γίνεται η ψυχή του κινήματος.

Στις 24 Φεβρουαρίου 1904, με διαταγή της τότε ελληνικής κυβέρνησης, ήρθε στη Μακεδονία, μαζί με άλλους 4 αξιωματικούς για να συγκεντρώσει στοιχεία και να μελετήσει προσωπικά την κατάσταση. Στις 10 Ιουλίου του ίδιου χρόνου, ξαναήρθε μόνος στη Μακεδονία σαν ζωέμπορος στην Κοζάνη και τη Σιάτιστα, όπου οργάνωσε το πρώτο σώμα του. Κυκλοφορούσε με το ψευδώνυμο Μίκης Ζέζας.

Ξαναγύρισε στην Αθήνα και κατόρθωσε να ιδρύσει το Μακεδονικό Κομιτάτο. Ξαναήρθε για τρίτη και τελευταία φορά στη Μακεδονία στις 18 Αυγούστου 1904. Διοικούσε ένα σώμα 35 αντρών, όμως ουσιαστικά ήταν αρχηγός όλων των ανταρτικών ομάδων που δρούσαν στις περιφέρειες Μοναστηρίου και Καστοριάς. Ο αγώνας ήταν σκληρός, γιατί ούτε δοκιμασμένους οδηγούς είχαν, ούτε εύκολα μπορούσαν να τροφοδοτηθούν.

Εκτός αυτών οι τουρκικές αρχές είχαν πληροφορηθεί το πέρασμα από τα σύνορα αυτού του ελληνικού σώματος και το καταδίωκαν με ενισχυμένο στρατιωτικό απόσπασμα. Ο Μελάς άρχισε αμέσως να αντιδρά εναντίον των κομιτατζήδων για να ξεκαθαρίσει την περιοχή, αλλά και για να οργανώσει την τοπική άμυνα.

Τη δράση του συνέχισε αδιάκοπα ως τις 13 Οκτωβρίου 1904. Εκείνη την ημέρα βρισκόταν στο χωριό Στάτιστα, που σήμερα προς τιμή του ονομάζεται Μελάς. Η συμμορία κομιτατζήδων του Μήτρου Βλάχου, τον πρόδωσε. Τουρκικό απόσπασμα κύκλωσε το χωριό και το τμήμα του Μελά. Έπειτα από άμυνα δύο ωρών αποφάσισαν έξοδο. Πρώτος όρμησε ο Μελάς που πληγώθηκε θανάσιμα και πέθανε έπειτα από μισή ώρα.

Η είδηση του ηρωικού θανάτου του συγκλόνισε το πανελλήνιο. Ολόκληρη η Αθήνα πένθησε. Ο θάνατός του έγινε αφορμή να τρέξουν στη Μακεδονία πολλοί Έλληνες αξιωματικοί. Ο αγώνας για την απελευθέρωση της Μακεδονίας οργανώθηκε, απλώθηκε, γιγαντώθηκε για να καταλήξει στους νικηφόρους Βαλκανικούς πολέμους του 1912-13. Ο Μελάς στάθηκε ο πρωτομάρτυρας για την επιστροφή της Μακεδονίας στους κόλπους της ελληνικής πατρίδας.

Δεν υπάρχουν σχόλια: