Τα ορόσημα στο «Μακεδονικό»

Η΄ μέρος: Μετά την «Ενδιάμεση Συμφωνία»

Εφημερίδα "Έρευνα"
10 Ιανουαρίου 2008, σελ. 7

Τον Απρίλιο του 1996, η κυβέρνηση Μιλόσεβιτς αναγνώρισε τα Σκόπια σαν «Μακεδονία», παρά την αντίδραση της σερβικής Εκκλησίας και του Β. Κοστούνιτσα. Ο τότε Γερμανός υπ. Εξωτερικών Klaus Kinkel είχε υποσχεθεί στον Μιλόσεβιτς ως αντάλλαγμα γερμανική βοήθεια για την ανάπτυξη της Σερβίας. Αλλά και ο ίδιος ο Μιλόσεβιτς ήλπιζε ότι με αυτή την κίνηση θα μπορούσε να απλώσει την επιρροή της χώρας του στο γειτονικό κρατίδιο με το οποίο δεν είχε εμπλακεί σε πόλεμο.

Το 1997, η κρίση στο Κοσσυφοπέδιο «παγώνει» τον διάλογο για την ονομασία, καθώς η κυβέρνηση των Σκοπίων δεν δέχτηκε καμία συζήτηση για το θέμα του ονόματος και εμείς από την πλευρά μας το αφήσαμε σχεδόν να ξεχαστεί. Οι οικονομικές και πολιτικές σχέσεις των δύο χωρών αναπτύσσονται, με την Ελλάδα να προωθεί στο πλαίσιο της βαλκανικής πολιτικής της τον ευρωπαϊκό προσανατολισμό και των Σκοπίων.

Το 2001 σημειώθηκε μια κινητικότητα και προτάθηκε η σύνθετη ονομασία «Άνω Μακεδονία». Όμως, δεν συζητήθηκε ουσιαστικά, εξαιτίας της κρίσης που ξέσπασε στην ΠΓΔΜ μεταξύ Σλάβων και Αλβανών.

Οι Αλβανοί ενθαρρυμένοι από την επιτυχία στο Κοσσυφοπέδιο (μετά τους 70ήμερους βομβαρδισμούς των Αμερικανών στη Σερβία) θέλησαν να επαναλάβουν το ίδιο στο τμήμα της ΠΓΔΜ που βρίσκεται δυτικά του Βαρδάρη. Από τις 7 Μαρτίου 2001 το αλβανικό στοιχείο έλαβε τα όπλα. Αν και οι Αλβανοί αποτελούν περίπου το ένα τρίτο του πληθυσμού της ΠΓΔΜ υπερέχουν στρατιωτικά των Σλάβων, καθώς έχουν τεράστιο ποσοστό πληθυσμού σε νεανική ηλικία.

Στις 13 Αυγούστου έπαυσαν οι εχθροπραξίες και υπογράφηκε η «Συμφωνία της Αχρίδας», με την οποία συμφωνήθηκε να παραχωρηθεί μεγάλος βαθμός αυτονομίας στις αλβανικές περιοχές. Οι Αλβανοί απέκτησαν τον έλεγχο της παιδείας, της υγείας και της τοπικής οικονομίας στους 16 από τους 84 δήμους της χώρας, ενώ στους υπόλοιπους, όπου οι Αλβανοί φθάνουν το 20% (όπως στα Σκόπια), η γλώσσα τους είναι επίσημη δίπλα στη σλαβική.

Σε αυτό το σημείο φάνηκε το μέγεθος της απαξίωσης της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής. Οι Σκοπιανοί παρέδωσαν (η ηγεσία τους το 2001 και ο λαός με τη στάση του στο δημοψήφισμα του 2004) τη μισή περίπου χώρα –τις περιοχές του Τετόβου και της Στρούγκας- στους Αλβανούς που τους έσφαζαν επί πέντε μήνες. Δεν υπεχώρησαν, όμως, ούτε κατ’ ελάχιστο στο θέμα της ονομασίας, απέναντι στην «ισχυρή» Ελλάδα από την οποία συντηρείται η οικονομία τους.