"Διάλογος" - πυροτέχνημα για την εισαγωγή στα ΑΕΙ
Εφημερίδα “Έρευνα”29 Ιανουαρίου 2009, σελ. 7
Κάθε συζήτηση στη Βουλή που αφορά στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα καταδεικνύει πως τα χρόνια προβλήματα που αντιμετωπίζει αποτελούν απλώς ένα πεδίο έντονης κομματικής αντιπαράθεσης, με έμφαση στο «επικοινωνιακό» πεδίο, αλλά χωρίς ουσία.
Η παρούσα κυβέρνηση εστιάζει στον τρόπο εισαγωγής στα ΑΕΙ, ένα ιδιαίτερα ευαίσθητο ζήτημα για τις ελληνικές οικογένειες. Περιορίζει έτσι τον διάλογο σε σχέση με το πολύπλοκο των προβλημάτων που αντιμετωπίζει η Παιδεία, σε όλες τις βαθμίδες.
Οι έως τώρα προτάσεις συνοψίζονται σε σενάρια εμπνευσμένα από το εξωτερικό: «Εθνικό Απολυτήριο» που θα αποτελεί το διαβατήριο για την εισαγωγή στα ΑΕΙ, τα οποία θα καθορίζουν τα δικά τους κριτήρια επιλογής, όσον αφορά στα μαθήματα και τη βαθμολογική βάση. Η προσθήκη ή η αντικατάσταση της Γ΄ Λυκείου με ένα προπαρασκευαστικό έτος. Η ίδρυση ενός ανεξάρτητου εξεταστικού κέντρου, τύπου ΑΣΕΠ, στο οποίο κάθε υποψήφιος θα μπορεί να απευθύνεται όποτε επιθυμεί για να δώσει εξετάσεις.
Το σύστημα των εισαγωγικών εξετάσεων παραμένει έτσι αδιάβλητο Το ζήτημα όμως είναι πως καμία από τις προτάσεις αυτές δεν λυτρώνει τον υποψήφιο από την πίεση και το άγχος των εξετάσεων, ούτε την οικογένεια από το έξοδο των φροντιστηρίων.
Ο στόχος της αποσύνδεσης του Λυκείου από τις εισαγωγικές εξετάσεις αποδεικνύεται σε κάθε περίπτωση πρακτικά ανέφικτος. Η σκέψη και η δράση των μαθητών και των οικογενειών τους σε όλη την διάρκεια φοιτήσεως στο Λύκειο, ιδιαιτέρως στο τελευταίο έτος είναι επικεντρωμένη στις εισαγωγικές εξετάσεις, για τις οποίες οι μαθητές ετοιμάζονται πυρετωδώς.
Η εναλλακτική πρόταση συνίσταται στην ελεύθερη εισαγωγή στα ΑΕΙ, με το «ξεκαθάρισμα» να λαμβάνει χώρα με το τέλος του 2ου έτους σπουδών. Το πρόβλημα έγκειται, αφενός στο ότι οι φροντιστές θα μεταθέσουν το «κοινό» τους από τους 17χρονους στους 19χρονους, αφετέρου το αδιάβλητο της συνέχισης των σπουδών πέραν του 2ου έτους θα συναρτάται πλέον από την ακεραιότητα των πρυτανικών αρχών και του διδακτικού προσωπικού της κάθε Σχολής.
Για παράδειγμα, σε σχολές όπως η Ιατρική ή η Νομική Αθηνών θα επιθυμούν να εγγραφούν χιλιάδες φοιτητές στο πρώτο έτος, ενώ στο τρίτο έτος θα συνεχίζουν αναγκαστικά μόνο λίγες εκατοντάδες. Καθώς οι πρόεδροι των Σχολών και οι Πρυτάνεις αποτελούν ειδικού τύπου πολιτευτές με άμεση εξάρτηση από τα κόμματα και τις νεολαίες τους, είναι «λογικό» να επηρεάζεται η κρίση τους από τυχόν λίστες με φοιτητές που «πρέπει» να τους περάσουν οπωσδήποτε. Αντίο αδιάβλητο...
Επομένως, αρχικά πρέπει να αλλάξει το ήθος και η ποιότητα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στη χώρα μας. Ταυτόχρονα, οι αλλαγές πρέπει να είναι ριζικές στο Δημοτικό και το Γυμνάσιο. Εκεί τα παιδιά λαμβάνουν τις ουσιαστικές βάσεις και μαθαίνουν πώς να μαθαίνουν. Να προάγουν επιτέλους ισόρροπα τη γνώση και την κριτική σκέψη. Κυρίως να υπάρξουν αλλαγές στη φιλοσοφία της ύλης και των εξετάσεων, ώστε να αποκλεισθεί η στείρα απομνημόνευση και να εισαχθούν τα πολυμέσα στη διδακτική πράξη.
Χωρίς αυτά τα προαπαιτούμενα κάθε συζήτηση γύρω από το σύστημα εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση αποτελεί πυροτέχνημα χωρίς πρακτικό αντίκρυσμα.
2 σχόλια:
Στις άλλες χώρες τα ίδια τα πανεπιστήμια έχουν κύριο ρόλο τόσο στον ορισμό του αριθμού των εισακτέων όσο και στον τρόπο επιλογής τους:
Γερμανία: Γενικά δεν υπάρχει περιορισμένος αριθμός εισακτέων (numerus clausus). Η επιλογή γίνεται με βάση τη μέση βαθμολογία του υποψηφίου στο Abitur (αντίστοιχο με το απολυτήριο λυκείου).
Γαλλία: Ο τρόπος επιλογής των υποψηφίων ποικίλλει. Ενδεικτικά, στην ιατρική και στις παραϊατρικές σχολές ο αριθμός των εισακτέων καθορίζεται κεντρικά, και η επιλογή γίνεται ύστερα από εξετάσεις που διεξάγονται από κάθε ίδρυμα. Η πρόσβαση είναι ελεύθερη στις γενικές πανεπιστημιακές σχολές ενώ σε κάποια Ινστιτούτα (IUT, CPGE κ.ά.) η επιλογή βασίζεται στις επιδόσεις των υποψηφίων στο σχολείο, ενώ στην περίπτωση που έχουν εθνικό απολυτήριο, σε προσωπική συνέντευξη.
Μ. Βρετανία: Ο αριθμός των εισακτέων ορίζεται από το κάθε ίδρυμα το οποίο κάνει και την επιλογή.
Ισπανία: Η κυβέρνηση θέτει περιορισμούς στον αριθμό των εισακτέων σε πολύ δημοφιλείς σχολές, όπως είναι η ιατρική και η σχολή μηχανικών τηλεπικοινωνιών. Σχεδόν σε όλες τις σχολές, η επιλογή γίνεται ύστερα από εισαγωγικές εθνικές εξετάσεις.
Σουηδία: Τα ποσοστά των θέσεων στους διάφορους επιστημονικούς κλάδους καθορίζονται από την κυβέρνηση. Οι διαδικασίες εισαγωγής ορίζονται από τα ιδρύματα. Αν ο αριθμός των υποψηφίων υπερβαίνει τον αριθμό των θέσεων, η επιλογή βασίζεται στους βαθμούς των υποψηφίων στο σχολείο, στα αποτελέσματα των εθνικών εξετάσεων και άλλων τεστ.
Ιταλία: Στις περισσότερες πανεπιστημιακές σχολές ο αριθμός των εισακτέων ορίζεται από τα ιδρύματα. Οι υποψήφιοι πρέπει να έχουν το απολυτήριο της ανώτερης δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (ύστερα από εξετάσεις). Η επιλογή εισακτέων γίνεται πλέον από τα ιδρύματα, με βάση τα κριτήρια και τις διαδικασίες που ορίζουν τα ίδια.
Ολλανδία: Υπάρχει μεικτό σύστημα για τον αριθμό των εισακτέων (σε ορισμένες σχολές ορίζεται από το υπουργείο Παιδείας, σε άλλες από το ίδρυμα). Σε κάποιες σχολές η επιλογή γίνεται με κλήρωση ανάμεσα σε υποψηφίους που έχουν παρακολουθήσει το σωστό συνδυασμό προαπαιτούμενων μαθημάτων στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση, καθώς και τον βαθμό που πέτυχαν στις εξετάσεις.
Δανία: Τα γενικά κριτήρια πρόσβασης σε όλα τα ιδρύματα, τα οποία ελέγχονται από το υπουργείο Παιδείας είναι η επιτυχής ολοκλήρωση στις εξετάσεις στο επίπεδο της ανώτερης δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.
Αυστρία: Στις περισσότερες σχολές η πρόσβαση είναι ελεύθερη, πλην εξαιρέσεων στις οποίες τα ιδρύματα ορίζουν τον αριθμό των εισακτέων και τα κριτήρια επιλογής τους.
Δάσκαλε,
καιρό είχα να διαβάσω το blog σου.
Καταρχάς να δηλώσω την άποψή μου, πως το Λύκειο πρέπει να αποδεσμευτεί από τον ρόλο του στην εισαγωγή στην ανώτατη(και ανώτερη) εκπαίδευση.
Πρέπει η εισαγωγή στα πανεπιστημιακά ιδρύματα να γίνεται με κριτήρια των ίδιων των ιδρυμάτων, άλλωστε πού είναι το αυτοκέφαλο τους; Ο πατέρας μπήκε στην - άλλοτε - ΑΣΟΕ Θεσσαλονίκης με εξετάσεις στην ίδια την σχολή. Από τα ελάχιστα καλά εκείνης της εποχής (και ο νοών νοεί τω). Για να μπείς σε ένα "ξένο" πανεπιστήμιο δεν δίνεις εισαγωγικές εξετάσεις στη χώρα που εδρεύει αλλά αξιολογείσαι από το ίδιο το ίδρυμα. Τί καλύτερο ξέρουν δηλαδή οι δικοί μας φωστήρες;
Για να γίνει όμως αυτό πρέπει να φτάσεις στο στάδιο της ακαδημαϊκής σου φοίτησης μορφωμένος άνθρωπος και όχι εκπαιδευμένος, υποψήφιος, σπουδαστής. Προηγούνται, λοιπόν, 9 χρόνια εκπαίδευσης (ή 12 με το Λύκειο) τα οποία στην ηλικία εκείνη σου φαίνονται μία ζωή ολόκληρη! Και πέραν των απαραίτητων "εργαλείων" για την ακαδημαϊκή φοίτηση δεν σου έχει προσφερθεί τίποτε παραπάνω. Οπότε η ακαδημαϊκή φοίτηση γίνεται εργασιακή εξειδίκευση και το πτυχίο εισιτήριο για μία -πιο- αξιοπρεπή(?) δουλειά (όχι εργασία;).
Το παιδί, ο έφηβος, ο νέος, δεν γνωρίζει τίποτα για τον κόσμο γύρω του, δεν γνωρίζει καλά καλά τους γονείς του -οι οποίοι φτάνουν σε σημείο να τον φοβούνται, ακόμα ακόμα- και καλείται να επιλέξει τη σχολή και τη σταδιοδρομία του βάσει το 1+1.
Δεν έχει μάθει να "ακούει" και έτσι δεν ξέρει πως να μιλήσει για να τον ακούσουν. Άλλωστε και οι γονείς του και οι καθηγητές του ήταν απασχολημένοι με το να τον προετοιμάσουν για το Πανεπιστήμιο/ΤΕΙ/ΙΕΚ, από ποιόν θα μάθαινε λοιπόν?
Α! Ξέχασα, από το μεγάλο σχολείο της TV. Το παραβλέπω ...
Πρέπει να αλλάξει από το Δημοτικό το σύστημα, πρέπει να μπεί να στο σχολείο ο γονιός, να αποκτήσει επαφή με τη γενιά του παιδιού του και το παιδί να μην θεωρεί το σχολείο σαν κάτι ανεξάρτητο από την υπόλοιπη ζωή του (κάτι που απλά πρέπει να το κάνει/πάθει).
Πρέπει το σχολείο να μένει ανοιχτό και μετά το πέρας των μαθημάτων, όχι οι πόρτες του αλλά το ίδιο το σχολείο. Οι δάσκαλοι να βρίσκονται εκεί διαθέσιμοι στα παιδιά και τους γονείς. Πρέπει να βρεθεί ένας τρόπος το σχολείο να μην είναι πάρκινγκ παιδιών αλλά χώρος ιδεών.
Και όταν φτάσει το παιδί στην ηλικία της εφηβείας ας απομακρυνθεί σιγά σιγά ο γονιός, το έχει ανάγκη άλλωστε ο έφηβος, κι ας περιοριστεί ο ρόλος του εκτός σχολείου με τη συμμετοχή του ίδιου σε -πιο- εξωσχολικές δραστηριότητες. Εφόσον θα έχει έρθει πιο κοντά με τους άλλους γονείς ας αναλάβει αυτός την διεξαγωγή μίας εκδρομής, μίας γιορτής, ενός event (sic) τέλος πάντων. Αλλά προς θεού μην το "πνίξει" το παιδί (έφηβος πια). Πρέπει να έχει κερδίσει την εμπιστοσύνη του ;)
Πρέπει να μπει ο γονιός στο σχολείο, αυτή είναι η άποψή μου λοιπόν. Και για να το κάνει αυτό πρέπει να μάθει να ζει με τον άλλον δίπλα του. Να τον ακούει κι ας είναι αριστερός, δεξιός, χριστιανός, μουσουλμάνος, gay, ή str8.
Κι ας μου εξιστορήσουν από τα βιβλία ότι πραγματικά έχει συμβεί στην Ιστορία, για΄τι από αυτήν θα μάθω ότι τα μεγαλύτερα κακά του κόσμου (πόλεμοι-εμφύλιοι-γενοκτονίες) έχουν γίνει με πρόσχημα αυτό που μας κάνει ανθρώπους, το ο,τι σκεφτόμαστε, διαμορφώνουμε άποψη και γι'αυτό είμαστε όλοι τόσο διαφορετικοί αλλά και τόσο ίδιοι (ειδικά όταν θέλουμε να την επιβάλουμε).
Δημοσίευση σχολίου